Prezydent: Potrzebna większa kontrola obywateli nad radnymi i wójtem
Źródło: http://pl.wikipedia.org/
Większa kontrola obywateli nad radnymi i wójtem – Kancelaria Prezydenta proponuje nowe mechanizmy „kontroli wewnętrznej” samorządów.
„Samorządność musi w sobie zawierać mechanizm autonaprawy. I ten mechanizm autonaprawy jest wbudowany w rozmaite instrumenty kontrolne, które proponujemy” – podkreślił w rozmowie z Serwisem Samorządowym PAP sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Olgierd Dziekoński.
Prezydencki minister zwrócił uwagę, że w projekcie tzw. prezydenckiej ustawy samorządowej zaproponowano zestaw instrumentów kontrolnych, opierających się nie na kontroli zewnętrznej, a wewnętrznej samorządu. Zmiany w przepisach mają doprowadzić do zwiększenia transparentności, a w konsekwencji wprowadzić większą odpowiedzialność za podejmowane decyzje.
Według Dziekońskiego samorząd powinni kontrolować w szczególności sami członkowie wspólnoty samorządowej i w tym sensie ważne jest zwiększenie ich uprawnień.
Ma się to odbywać poprzez instrumenty typu wysłuchanie publiczne. Zgodnie z projektem ustawy, obowiązkowemu wysłuchaniu publicznemu podlegałyby projekty: statutu gminy; uchwały budżetowej oraz uchwał w sprawie planowania rozwoju.
Oprócz tego nieobligatoryjnie mogłyby być to projekty innych aktów prawa miejscowego. Natomiast wszystkie projekt uchwał musiałoby się znaleźć w Biuletynie Informacji Publicznej. Podanie ich do publicznej wiadomości miałoby się zbiegać z terminem przekazania projektów radnym.
Wzorując się na rozwiązaniach funkcjonujących w parlamencie, zaproponowano obowiązek rejestrowanego głosowania imiennego na sesjach rady. Zdaniem Olgierda Dziekońskiego nabiera to szczególnego znaczenia przy jednomandatowych okręgach wyborczych.
„Obywatele, którzy mieszkają na terenie danego okręgu wyborczego, z którego pochodzi ich jeden kandydat, będą mogli zobaczyć, jak ten kandydat głosował w poszczególnych sytuacjach. Co obiecywał, a co zrobił” – zaznaczył prezydencki minister.
„Obowiązek publikowania projektów uchwał i kontrola radnego przez jego wyborców, powoduje, że bardzo łatwo jest wprowadzić typowy mechanizm kontroli politycznej, ale politycznej w dobrym tego słowa rozumieniu, przez obywateli” – uważa Dziekoński.
Kolejna istotna kwestia, w ocenie prezydenckiego ministra, to zaostrzenie przepisów dotyczących egzekwowania naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Projekt zakłada, że w wyniku nieudzielenia absolutorium do rzecznika dyscypliny finansów publicznych automatycznie będzie kierowane zawiadomienie o naruszeniu dyscypliny.
Dodatkowo w projekcie ustawy znalazły się zapisy mające doprowadzić do większej przejrzystości finansowej samorządowych spółek. Sprawozdanie finansowe gminy, składane na końcu roku budżetowego, miałoby zawierać informacje o stanie zobowiązań spółek prawa handlowego ze 100-proc. udziałem jednostki samorządu terytorialnego.
Kancelaria Prezydenta zaproponowała też przepisy dające kompetencje kontrolne komisjom rady gminy innym niż komisja rewizyjna. Zgodnie z projektem ustawy, oprócz komisji rewizyjnej uprawnienia do kontroli wójta czy gminnych jednostek organizacyjnych miałyby również pozostałe komisje.
Z kolei w przypadku kontroli wojewodów, Kancelaria Prezydenta postuluje wprowadzenie formuły żółtej kartki, by kontrola ta nie była zero-jedynkowa.
„Proponujemy, żeby wojewoda miał możliwość wezwania gminy do poprawienia uchwały, co jest lepszym rozwiązaniem, bo powoduje dialogowy mechanizm współdziałania. Jeżeli gmina nie poprawi uchwały, dopiero wtedy (wojewoda) ją uchyla” – powiedział Dziekoński. Obecnie, jeśli uchwała narusza przepisy, wojewoda uchyla akt bez konsultacji z JST. „Proponujemy podejście +popraw się sam+. Jak się sam nie poprawisz, to będziemy twardo działali” – wyjaśnia sekretarz stanu.
Rada ministrów rekomendowała projekt do dalszych prac z zastrzeżeniem, że muszą się w nim znaleźć liczne poprawki, które zgłosił rząd. Dziekoński, pytany o ocenę szansy wejścia w życie przepisów, zaznaczył, że w tej chwili projekt jest w rękach posłów i to oni będą analizowali, które z rozwiązań są racjonalne, a które nie.
Przedstawiony przez Prezydenta RP projekt ustawy o współdziałaniu w samorządzie terytorialnym na rzecz rozwoju lokalnego i regionalnego oraz o zmianie niektórych ustaw po pierwszym czytaniu skierowano do komisji sejmowej samorządu terytorialnego.
Źródło: http://www.samorzad.pap.pl